KAL

KAL to serbski zespół o rock’n’rollowym podejściu, bazujący na tanecznych rytmach i korzennym, bałkańskim bluesie. Ich dowcip, wyobraźnia, umiejętność łączenia brzmień pozornie do siebie nie przystających, a także odcięcie się od folklorystycznych manier wykonawczych, sprawia, że jako zespół stali się częścią bałkańsko-cygańskiej tradycji, jak i romskimi aktywistami kulturalnymi XXI wieku.

Założony przez dwóch braci - Dushana i Dragana Ristić, KAL (po romsku "czarny") jest konfrontacją z uprzedzeniami i cliche, z jakimi spotykają się Romowie. Dragan, producent teatralny, założyciel romskich grup teatralnych w Budapeszcie i Belgradzie wraz ze swoim bratem Dushanem, malarzem, zamierzali, za pośrednictwem KAL połączyć elementy tradycyjnej muzyki bałkańsko-cygańskiej z muzyką współczesną, której słuchali mieszkając w Belgradzie i Budapeszcie. Jak podkreśla lider Kal Dragan Ristić, muzyka i teksty jego zespołu mają przełamywać uprzedzenia rasowe, poprawiać wizerunek Romów w oczach innych nacji i oczywiście nieść dobrą zabawę.

Muzycy wykonują współczesną cygańską muzykę z Serbii. Pasjonujące utwory tej grupy serbskich Romów, łączą elementy muzyki tradycyjnej z dużą żywiołowością. Artyści mówią o sobie, iż są gotowi bawić publiczność zarówno w pubach, małych klubach, jak i na dużych festiwalach. Ich muzyka została określona terminem Rock'n'Roma, który chyba najlepiej oddaje ducha ich twórczości.

Zespół zadebiutował na światowej scenie w 2006 roku płytą zatytułowaną po prostu "Kal". Krążek został przyjety wyjątkowo gorąco zarówno przez słuchaczy jak i krytyków. Tak dobre recenzje otworzyły zespołowi bramy do najwiekszych festiwali world music na świecie. Od tego czasu zagrali ponad 400 koncertów – grali między innymi na takich festiwalach jak Roskilde w Danii, Fusion Festival w Niemczech czy Sziget na Węgrzech.

Wielokrotnie gościli takze w Stanach Zjednoczonych koncertując choćby w kultowym klubie Joe's Pub w Nowym Jorku, gdzie wcześniej występowali tacy artyści jak Leonard Cohen, David Byrne, Dolly Parton, Sinead O'Connor, Norah Jones czy Youssou N'Dour.

Druga, wydana przez zespół płyta, zatytułowana "Radio Romanista" potwierdziła ich wysoki poziom. Producentem obu płyt był Mike Nielsen współpracujący min. z Jamiroquai, The Cure i Underworld. Utwory zawarte na krążkach to zabójcza mieszanka brzmień akordeonu, gitary flamenco, bliskowschodnich rytmów, tureckich klarnetów, bałkańskiego bluesa, czarnogórskiego rapu, argentyńskiego tanga, a nawet bhangry i tanecznych bitów okraszonych rockowymi riffami. Mieszanka, wydawałoby się, nie do strawienia, jednak w wykonaniu KAL stała się interesującą propozycją urzekającą melodyjnością, energią, radością i czystością przekazu.